W USA już w latach czterdziestych XX wieku pojawiły się plakaty zachęcające do dbania o higienę.
W latach dziewięćdziesiątych w Polsce zagościły billboardy, które wskazywały na szkodliwość palenia, uświadamiały o konsekwencjach jazdy pod wpływem alkoholu, czy informowały o zagrożeniach związanych z HIV/AIDS. Tak rodziła się reklama społeczna.
Co to jest reklama społeczna?
Reklama społeczna to specyficzny, niekomercyjny rodzaj reklamy. Jest ona ukierunkowana na podnoszenie świadomości społeczeństwa w obszarach takich jak zdrowie publiczne, ekologia czy bezpieczeństwo. W konsekwencji reklamy społeczne kreują określone postawy oraz zmieniają na lepsze zachowania ludności. Mogą także uwrażliwiać społeczeństwo na dany problem i rozbudzać zaangażowanie w jego rozwiązywanie.
Reklamy społeczne są zwykle elementem szeroko zakrojonych kampanii społecznych.
Kto stoi za reklamą społeczną?
Billboardy, plakaty, spoty telewizyjne i radiowe, reklamy we wszystkich internetowych kanałach komunikacji, choć nie nastawione na zysk, sporo kosztują. Kto więc je finansuje?
Kampanie społeczne inicjują i finansują głównie:
- Organizacje pozarządowe
- Instytucje rządowe i samorządowe
- Organizacje międzynarodowe
- Fundacje i instytucje charytatywne
- Przedsiębiorstwa i korporacje w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR).
Jakie korzyści przynosi reklama społeczna?
Reklamy społeczne, o ile zostaną właściwie przygotowane pod kątem przekazu, grupy docelowej, środków komunikacji i zasięgu, niosą ze sobą wiele korzyści. Można je rozpatrywać na różnych płaszczyznach – na poziomie społeczeństwa oraz ekonomicznej.
Po pierwsze – korzyści dla społeczeństwa
Skutecznie prowadzona reklama społeczna inicjuje i umacnia pozytywne zmiany na poziomie społecznym. Można tu wyodrębnić kilka głównych trendów:
- Większa troska o własne zdrowie fizyczne i psychiczne.
Takie kampanie jak „Powiedz, co czujesz, zdemaskuj emocje”, „Zaszczep w sobie chęć szczepienia” i wiele innych kreują potrzebę podjęcia konkretnych działań dla poprawy stanu własnego zdrowia: wykonywanie badań profilaktycznych, zdrowsze odżywianie, częstsza aktywność fizyczna, sięganie po pomoc psychologiczną.
Sprawdź, Ile trwa pozycjonowanie strony firmowej?
- Uwrażliwienie i otwarcie społeczeństwa.
Na uwagę zasługują tu kampanie przeciw wykluczeniu np. osób niepełnosprawnych, cierpiących na zaburzenia psychiczne, bezdomnych czy uchodźców. Podnoszą one poziom tolerancji i ograniczają dyskryminację. Jako przykład można wskazać kampanię „Twarze depresji – nie oceniam, akceptuję”, która od lat zmienia pozytywnie postrzeganie tego problemu.
- Większa dbałość o bezpieczeństwo własne i innych.
Wiele reklam społecznych skupia się na przeciwdziałaniu przemocy. Takie inicjatywy jak „Mam głos” czy „Stop przemocy w rodzinie” zachęcają do ujawniania aktów przemocy, karania sprawców i otaczania opieką ofiar. Inny, często poruszany aspekt to bezpieczeństwo na drogach.
- Większa świadomość ekologiczna.
Między innymi dzięki reklamom społecznym coraz większa część społeczeństwa czuje się odpowiedzialna za stan środowiska naturalnego. Skutkuje to zmianą nawyków w zakresie segregacji odpadów, ograniczania zużycia plastiku, oszczędzania energii czy wody.
Korzyści ekonomiczne
W skali makro i w długiej perspektywie czasowej, reklama społeczna po prostu się „opłaca”.
Większa dbałość o zdrowie na poziomie jednostki przekłada się na mniejsze obciążenie systemu opieki zdrowotnej. Także zapobieganie przemocy czy innym przestępstwom jest w ostatecznym rozrachunku tańsze niż niwelowanie ich skutków. Realne korzyści w skali makro przynosi także aktywizacja grup, które, od lat z różnych powodów wykluczane, żyły na marginesie społeczeństwa.
W przypadku firm prowadzących działania CSR te korzyści są wręcz policzalne. Poprawa wizerunku oznacza większe przychody oraz podnosi wartość firmy w oczach obecnych i przyszłych pracowników.
Kiedy reklamy społeczne działają?
Skuteczne reklamy społeczne pozwalają odbiorcom identyfikować się z przedstawianą sytuacją, wywołują emocje i zawierają jasne wezwanie do działania. Przynoszą one także lepsze efekty, gdy zostaną zintegrowane z działaniami w ramach edukacji, polityki czy zwiększania dostępności usług wspierających. Jak wskazują liczne badania, reklama społeczna jest wtedy w stanie realnie wpływać na postawy społeczeństwa.
Autor tekstu: Maria Józefacka